1995 yılında milli park ilan edilen ve Denizli ilinin güneydoğusunda yer alan milli park alanı kuzeyde Honaz ilçesi, Karateke, Menteşe Köyü, batıda ise Cankurtaran yerleşmeleri ile sınır oluşturmaktadır.
Honaz Dağı 2528 m yüksekliği ile Denizli’nin, aynı zamanda Ege Bölgesi’nin en yüksek dağı olup, Toros Dağları’nın batı ucunda yer almaktadır. Kuzey yamaçları Büyük Menderes Nehri’nin sol koluna, güney yamaçları ise Acıpayam Ovası’nın menbası olan Dalaman Çayı havzasına uzanır.
Milli parkın kaynak değerlerinin başında yörenin jeomorfolojik önemi gelir. Honaz Dağı, Ege Bölgesi’nde Periglasiyal ortam şartlarının hüküm sürdüğü az sayıda yerden birisidir. Bu sebeple dağ üzerinde birçok Periglasiyal şartları karakterize eden jeomorfolojik şekil bulunmaktadır. Ana şekil grubu olarak ise yöre horst biçiminde uzanmaktadır. Tektonik ve buzlanma sonucu ise oldukça dik bir görünüm kazanmıştır.
Honaz Dağı Milli Parkı ve civarında 964 bitki türü saptanmış olup, bunun 122’si Türkiye için endemiktir. Dünyada sadece Honaz Dağı’nda yetişen 3 adet bitki türü (ballıbaba, sığır kuyruğu, safran) tespit edilmiştir. Yaban hayatı açısından zenginlik içeren Honaz Dağı Milli Parkı’nda özellikle dağ keçisi yoğun olarak bulunmaktadır. Ayrıca yaban domuzu, tavşan, tilki, porsuk da bulunmaktadır. Honaz Dağı Milli Parkı’nda yerel ismi Dağ Anası olarak bilinen çok zehirli bir yılan türüne de rastlamak mümkündür.
Honaz Dağı’nda kuzey ve güney cephelerin bitki örtüsü birbirinden farklıdır. Kuzey cephe Büyük Menderes Ovası’na tamamen açıktır, dik yamaçlıdır ve taban yükseltisi 500 m’den itibaren birdenbire yükselir. Bu cephe, Akdeniz iklimi tesiri altında olup yaprak dökmeyen çalı ve ağaçlarla kaplıdır. Güney cephe ise 1000-1300 m’den itibaren başlar. Bu cephe karasal iklimin tesiri altında olup yamaçları gene oldukça diktir fakat taşlı, kıraç ve ağaçsızdır.
Honaz Dağı sahip olduğu ormanların nitelikleri, dağın oluşumunu sağlayan jeomorfolojik özellikleri, yoğun bitki örtüsü, pınarları, özgün topoğrafyası ve tarihi nitelikleri ile Denizli yöresi için çok önemli bir tabii-kültürel kaynak oluşturmaktadır. Karanlıkdere Vadisi’nin başlangıcındaki şelale tabii peyzaj açısından önemlidir. Honaz ilçesi yakınında termal su kaynağı da bulunmaktadır.
Honaz Dağı topoğrafik uygun eğim şartları ve kar yağışının yeterli olması sebepleri ile kayak potansiyeline sahip bir bölgedir. Honaz Dağı’nın geniş bir ovada tek başına 2500 m civarında yükselmiş olması sebebiyle paraşüt, delta(yelken) kanat, yamaç paraşütü gibi sporlar için çok uygundur. 1997 yılında Dünyada ilk kez yapılmış 1. Dünya Hava Oyunları, Honaz Dağı’nda gerçekleştirilmiştir. Honaz Dağı Milli Parkı görülmeye değer estetik değerleri ve olağanüstü güzellikleri barındırdığından tabiat yürüyüşleri için de çok uygundur. Honaz Dağı Milli Parkı’nın sınırları dahilinde Colossae Antik Şehri bulunmaktadır. Denizli ilinin 25 km doğusunda, Honaz ilçesinin 2 km kuzeyinde yer almaktadır. Antik şehir, Honaz Dağı’nın kuzeyinde Aksu Çayı’nın kenarına kurulmuştur. Antik çağdan beri kullanılan güney şark yolu üzerindedir. Büyük Frigya içinde bulunan en önemli merkezlerdendir. Ksenephon’a göre Frigya’nın 6 büyük şehrinden biridir. Şehirde birçok kaya mezarı bulunmaktadır.
Pers egemenliğinde en parlak çağlarını yaşamıştır. MÖ. III. yüzyıldan itibaren Hierapolis ve Laodikeia’nın kurulması ile önemini yitirmiştir. MS. I. yüzyılda Neron döneminde meydana gelen depremle harap olmuştur. MS. 692-787 yıllarında şimdiki Honaz ilçe merkezinin bulunduğu yerde Chonae şehrinde, St. Micheal Kilisesi’nin bulunduğunu eski kaynaklardan öğrenmekteyiz.
Yöresel Yemek ve Kültür
Honaz ilçesi kiraz yetiştiriciliğinde ülkemizin önde gelen yerlerinden biridir. Kirazın öncelikle yurt çapında daha sonra yurt dışında tanıtılması amacıyla bir süre ara verilerek 1991 yılından itibaren her yıl festivali yapılmaktadır. Bu festivallerde başta yağlı pehlivan güreşleri olmak üzere değişik etkinlikler düzenlenmektedir. Yörenin yemekleri arasında tarhana çorbası, keşkek, arabaşı, yen böreği, börülce böreği, kuyu tandırı, Denizli usulü katmer, patlıcanlı kapama, yaprak sarma ve çiğ dolma bulunmaktadır.
Ulaşım
Honaz Dağı Milli Parkı’na kuzey ve güneyden olmak üzere iki ana noktadan ulaşılır. Milli parkın kuzey girişi, Honaz ilçesinden, güney girişi ise Cankurtaran günübirlik alanın bulunduğu noktadan sağlanmaktadır.
Kuzey girişinin Denizli’ye uzaklığı 12 km, güney girişinin Denizli’ye uzaklığı ise 21 km’dir. Milli parkın kuzeyinde ve Honaz’ın 3 km uzağında Colossae olarak bilinen “höyük” alanı da milli park sınırları içinde kalmaktadır.
Kaynak: Orman ve Su İşleri Bakanlığı
MİLLİ PARKLAR LİSTESİ
KUŞADASI DİLEK YARIMADASI MİLLİ PARKI
SULTAN SAZLIĞI MİLLİ PARKI
KAZDAĞI MİLLİ PARKI
KUŞCENNETİ MİLLİ PARKI