Çevre Görevlisi adayları öncelikle kimlik, meslek, eğitim ve sertifika bilgilerini sisteme girerek Çevre Görevlisi Eğitimi’ne başvurur. Bu eğitimi başarıyla tamamlayan adaylar Çevre Görevlisi Sınavı’na girer. Sınavı başarıyla geçen adaylar Çevre Görevlisi Belgesi başvurusunda bulunur. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından değerlendirilen adaylar, tüm aşamalarda başarılı oldukları takdirde Çevre Görevlisi olurlar. Çevre Görevlisi Eğitici olabilmek için ise gerekli kriterleri sağlayan adaylar Çevre Görevlisi Eğiticisi Belgesi alırlar. Kişilerin yanı sıra Çevre Danışmanlık Hizmeti ya da Çevre Eğitim Hizmeti verecek olan kurum kuruluşlar da, yine yeterlik belgelerine Çevrimiçi Çevre İzinleri Portalı üzerinden başvururlar.
Çevre İzni
Çevre izin ve lisans başvuruları sanayi tesisleri adına çevre görevlisi veya çevre danışmanlık firması olarak yeterlik almış kuruluşlar ve kişiler tarafından yapılmaktadır. Başvurular elektronik ortamda başvuruyu inceleyecek mercilere iletilmektedir. 12 Kasım 2010 tarih 27757 sayılı Resmi Gazete’de “Çevre Görevlisi ve Çevre Danışmanlık Firmaları Hakkında Yönetmelik ” yayımlanmıştır. Bu yönetmelik ile “Çevre Denetim Yönetmeliğine’de değiştirilen ve yürürlükten kaldırılan maddeler yeniden düzenlenmiştir.
Çevre Görevlisinde Aranılacak Nitelikler
Kimler Çevre Görevlisi olabilir? Kimler Çevre Görevlisi bulundurmak zorunda? Çevre Görevlisinin görevleri ve sorumlulukları nelerdir?
Tesis veya faaliyet ile bunların çevre yönetim birimlerinde veya yetkilendirilmiş çevre danışmanlık firmalarında çalışacak çevre görevlilerinde aranılacak nitelikler şunlardır:
a)En az dört yıllık üniversitelerin çevre mühendisliği bölümünden mezun olmak.
b)En az dört yıllık üniversitelerin balıkçılık teknolojisi mühendisliği, endüstri mühendisliği, fizik mühendisliği, gıda mühendisliği, hidrojeoloji mühendisliği, inşaat mühendisliği, jeoloji mühendisliği, jeofizik mühendisliği, kimya mühendisliği, makine mühendisliği, metalurji ve malzeme mühendisliği, maden mühendisliği, orman mühendisliği, orman endüstri mühendisliği, su ürünleri mühendisliği, tekstil mühendisliği ve ziraat mühendisliği, fizik, kimya veya biyoloji bölümlerinden mezun olmak ve Bakanlıkça yapılacak veya yaptırılacak sınavda başarılı olmak.
c)Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmeliğin ekinde yer alan Ek-2 listesi 7 nci başlığı altında 7.2, 7.8, 7.9, 7.10, 7.11, 7.12, 7.13, 7.14, 7.15, 7.16, 7.17, 7.18, 7.23, 7.25, 7.26, 7.29, 7.30, 7.31, 7.32, 7.33 bentlerinde sayılan faaliyet veya tesisler için, (a) ve (b) bentlerinde sayılan bölümlere ek olarak veteriner fakültesinden mezun olmak, bu tesislerde sürekli istihdam ediliyor ve Bakanlıkça yapılacak veya yaptırılacak sınavda başarılı olmak.
ç)Bakanlık merkez ve taşra teşkilatının çevre yönetimi ve çevresel etki değerlendirmesi birimlerinde, 6 ncı maddede belirtilen görev ve sürelerde çalışmış olmak.
Çevre Görevlisi Belgesi
Bakanlıkça yapılacak veya yaptırılacak sınavda 70 ve üzeri puan alarak başarılı olanlara Bakanlık tarafından “Çevre Görevlisi Belgesi” verilir. Çevre mühendisleri ile çevre mühendisliği alanında lisansüstü eğitime sahip kişilere istekleri hâlinde sınav şartı aranmaksızın “Çevre Görevlisi Belgesi” verilir. Bakanlık merkez ve taşra teşkilatının çevre yönetimi ve çevresel etki değerlendirmesi ile ilgili teknik birimlerinde; Çevre ve orman uzmanı, şube müdürü veya en az 4 yıllık üniversitelerin teknik bölümlerinden mezun olup teknik personel olarak en az beş yıl görev yapmış olanlara, İl müdür yardımcısı, il müdürü, daire başkanı ve üstü görevlerde en az üç yıl görev yapmış olanlara, istekleri halinde sınav ve ücret şartı aranmaksızın “Çevre Görevlisi Belgesi” verilir.
Çevre Görevlisi Belgesi ve Çevre Danışmanlık Yeterlik Belgelerinde; adres, unvan, ortaklık, isim-soy isim değişikliği, e izin yazılım portalından kullanıcı adıyla girilerek başvuru takip kısmından yapılmaktadır. Çevre Danışmanlık Firmaları tarafından yapılacak değişiklik talebinden önce firmanın Çevre Bilgi Sistemi’ nde kayıtlı olması gerekmektedir.
Çevre Görevlisi Çalıştırma ve Çevre Yönetim Birimi Kurma Kriterleri
Tesis veya faaliyetlerden; “Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmeliğin” Ek-1 listesinde yer alan faaliyet veya tesisler, çevre yönetim birimlerini kurmak ya da yetkilendirilmiş çevre danışmanlık firmalarından Çevre Yönetimi Hizmeti almak, Aynı yönetmeliğin Ek-2 listesinde yer alan tesisler, en az bir Çevre Görevlisi istihdam etmek ya da yetkilendirilmiş çevre danışmanlık firmalarından çevre yönetimi hizmeti almak veya “çevre yönetim birimi” kurmak, zorundadır.
Organize sanayi bölgeleri yönetimleri bünyesinde, en az bir çevre görevlisinin istihdam edilmesi veya çevre yönetim biriminin kurulması ya da çevre danışmanlık firmalarından çevresel faaliyetlerin yürütülmesi hususunda çevre yönetimi hizmetinin alınması zorunludur. Belediyeler, il özel idareleri ve mahalli idare birlikleri veya bunların iştirakleri, Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmeliğin Ek-1 ve Ek-2 listelerinde yer alan tesis veya faaliyetleri çevresel açıdan yönetmek üzere en az bir çevre görevlisi çalıştırmakla veya çevre yönetim birimi kurmak ya da yetkilendirilmiş çevre danışmanlık firmalarından çevresel faaliyetlerin yürütülmesi hususunda çevre yönetimi hizmeti almakla yükümlüdür.
Sağlık kuruluşları ve hastanelerden, yatak kapasitesi 20 ve üzerinde olanlar en az bir çevre görevlisi çalıştırmak veya çevre yönetim birimi kurmak ya da yetkilendirilmiş çevre danışmanlık firmalarından hizmet almakla yükümlüdürler.
Çevre Görevlilerinin Yükümlülükleri
Çevre yönetim birimi ya da tesis veya faaliyette çalışan çevre görevlisi;
a)Tesis veya faaliyet bünyesinde;
Çevre yönetimi faaliyetlerini mevzuata uygun bir şekilde yürütmek ve koordine etmekle,
Yürütülen çalışmaları düzenli aralıklarla izleyerek ilgili mevzuatta belirtilen yükümlülüklerin yerine getirilip getirilmediğini tespit etmekle,
Yılda bir defadan az olmamak üzere ilgili mevzuat hükümlerine göre iç tetkik gerçekleştirmek ve iç tetkik sonucunda bir rapor hazırlamakla, bu raporu tesis veya faaliyet sahibine/sorumlusuna sunmak ve tesis veya faaliyet bünyesinde muhafaza edilmesini sağlamakla,
Uygunsuzluk tespit edildiğinde tesis veya faaliyetin sahibine/sorumlusuna uygunsuzluğun giderilmesi için önerilerde bulunmak ve uygunsuzluğun giderilip giderilmediğinin takibini yapmakla,
Çalışanlara çevresel konularda bilgilendirici eğitim çalışmaları yapmak ve özendirici faaliyetler düzenlemekle,
b)Tesis veya faaliyetin çevresel konularda alması gerekli izin, lisans ve belgeleri alma, güncelleme ve/veya yenileme çalışmalarını yürütmekle,
c)İstenecek bilgi ve belgeleri belirtilen formatta; zamanında ve eksiksiz olarak iletmekle,
ç)Bakanlık veya İl Çevre ve Şehircilik Müdürlüğünce yapılacak denetimler sırasında;
Tesis veya faaliyette hazır bulunmakla,
İstenen bilgi ve belgeleri sağlamakla,
d)Öğrendikleri ticari sır mahiyetindeki bilgileri saklı tutmakla, yükümlüdür.
Çevre Görevlilerinin Tesislerdeki Dosyalarda Bulundurması Gereken Belge ve Bilgiler
1. Tesise/faaliyete yönelik hazırlanan İç Tetkik Raporları,
2. Tesiste/faaliyette aylık olarak yapılan kontrollerde tutulan tutanaklar,
3. Tesis/faaliyet çalışanlarına ve yetkililerine yönelik verilen eğitimlere ait ders notları ve tutanakları,
4. Tesisle/faaliyetle yapılan hizmet alım sözleşmesi.
Elektronik İmza
5070 sayılı Elektronik İmza Kanunu’nda yer alan şekliyle elektronik imza; başka bir elektronik veriye eklenen veya elektronik veriyle mantıksal bağlantısı bulunan ve kimlik doğrulama amacıyla kullanılan elektronik veriyi tanımlar. Elektronik imza; bir bilginin üçüncü tarafların erişimine kapalı bir ortamda, bütünlüğü bozulmadan (bilgiyi ileten tarafın oluşturduğu orijinal haliyle) ve tarafların kimlikleri doğrulanarak iletildiğini elektronik veya benzeri araçlarla garanti eden harf, karakter veya sembollerden oluşur.
Yetkilendirme ve Çevre Danışmanlık Firmalarının Nitelikleri
Çevre izin veya çevre izin ve lisans e-başvuru dosyasını ve başvuru için gerekli bilgi, belge ve raporları hazırlayacak çevre danışmanlık firmaları Bakanlıktan yeterlik belgesi almak zorundadır. Yeterlik Belgesinin verilmesi, çevre danışmanlık firmalarında aranacak şartlar, yeterlik şartlarına uygunluk kontrolü ve belgenin iptal edilmesi ile ilgili usul ve esaslar Bakanlıkça hazırlanacak bir tebliğ ile düzenlenir.
Yetkilendirilmiş Çevre Danışmanlık Firmalarının Yükümlülükleri
Çevre izin veya çevre izin ve lisans (e-Çevre İzinleri) başvuru sürecinde hizmet verecek yetkilendirilmiş çevre danışmanlık firmaları;
a)Hizmet verdiği işletmenin başvuru dosyasını, gerekli olan bilgi, belge ve raporları eksiksiz olarak hazırlamak/hazırlatmak ve başvuruyu yapmakla,
b)Hazırlanan bilgi, belge ve raporları eksiksiz bir şekilde yerinde inceleme yaparak değerlendirilmesi ve dosya içeriğindeki tüm bilgi, belge ve raporların teknik içeriğinin ilgili mevzuata uygunluğunu ve doğruluğunu sağlamakla,
c)İhtiyaç duyulan tüm bilgi, belge ve raporları öngörülen formatta, zamanında ve eksiksiz olarak temin etmek ve iletmekle,
ç)Hizmet verdiği işletme adına, mahalli idareler ve İl Çevre ve Şehircilik Müdürlüğü ve Bakanlık ile gerekli işlemler hakkında yazışmalar ve görüşmeler yapmakla,
d)Yetkili merci tarafından bu Yönetmelik kapsamında yapılacak yerinde incelemeler sırasında tesiste en az bir çevre görevlisini hazır bulundurmakla,
e)Hizmet verdiği işletmenin çalışmaları esnasında öğrenilen ticari sır niteliğindeki bilgileri saklı tutmakla,
f)Hizmet alımı sözleşmesi yapılması ve iptali durumunda, hizmet verdiği işletmenin durumundaki değişikliği en geç bir ay içerisinde yetkili merciye bildirmekle, yükümlüdür.
Çevre Görevlisi, Çevre Yönetim Birimi ve Çevre Danışmanlık Firmaları Hakkında Yönetmelik Değişikliği
Çevre Görevlisi, Çevre Yönetim Birimi ve Çevre Danışmanlık Firmaları Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik 06/05/2014 tarihli ve 28992 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.
ÇEVRE İZNİ (e-Çevre İzinleri)
ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI DUYURULARI
ÇEVRE DANIŞMANLIK FİRMALARI
ÇEVRİMİÇİ ÇED SÜRECİ YÖNETİMİ SİSTEMİ (e-ÇED)
ELEKTRONİK İMZA