Ülkemizde günlük kişi başına ortalama1.38 kg katı atık oluşmaktadır. Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği 14.3.1991 tarih ve 20814 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmış, sonraki yıllarda da çeşitli değişiklikler yapılmıştır.
-Katı atıkların, üretici veya taşıyanları tarafından denizlere, göllere ve benzeri alıcı ortamlara, caddelere, ormanlara ve çevrenin olumsuz yönde etkilenmesine sebep olacak yerlere dökülmesi yasaktır.
-Çöpü üretenler, çöp biriktirme kaplarını, çevrenin sağlığını bozmayacak şekilde kapalı olarak muhafaza etmek ve çöp toplama işlemi sırasında yol üstünde hazır bulundurmak zorundadır.
-Evsel katı atık ve evsel nitelikli endüstriyel katı atık üreten kişi ve kuruluşlar, katı atıklarını belediyelerin ve mahallin en büyük mülki amirinin istediği şekilde konut, işyeri gibi üretildikleri yerlerde hazır etmekle yükümlüdürler.
Katı Atıkların Toplanması ve Bertarafında Sorumluluklar
Ülkemizde katı atıkların toplanması, taşınması ve geri kazanılması ile çevre ve insan sağlığına olumsuz etki yapmadan nihai bertarafına ilişkin yükümlülük, yetki ve sorumluluklar5393 Sayılı Belediye Kanunu’nun 14 ve 15’inci maddeleri ile 5216 Sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu’nun 7’incı maddesi ile belediyeler ve büyükşehir belediyelerine verilmiştir.
Aktarma İstasyonları
Katı atıkların taşınmasının ekonomik olmasını sağlamak, taşıma hattındaki trafiğe fazla yüklenmemek için şehirlerin merkezi yerlerinde aktarma istasyonları kurulabilir. Bu istasyonlarda küçük hacimli araçlarla toplanan katı atıkların daha büyük hacimli araçlara aktarılarak, bu araçlarla işleme ve depo yerlerine taşınması sağlanır. Aktarma direkt taşıma aracına yapılabileceği gibi, bir ara depoya (bunker) boşaltıldıktan sonra, yeni araca doldurmak şeklinde, dolaylı olarak da gerçekleştirilebilir. Aktarma istasyonlarının koku, toz, gürültü ve görünüş yönünden çevreyi kirletmemesi için, boşaltma işleminin yapıldığı yerlerin, kapalı olarak inşa edilmesi zorunludur.
Katı Atıkların Düzensiz Depolanması ve Sakıncaları
•Yer altı, içme ve kullanma sularının kirliliği,
•Depo gazının meydana getirdiği hayati tehlike ve kirlilikler,
•Görüntü kirliliği,
•Hava kirliliği,
•Taşıyıcı haşere üreme riski,
•İnsan sağlığı üzerinde kısa ve uzun vadedeki olumsuz etkisi,
•Heyelan riski, gibi olumsuzluklara neden olmaktadır.
Katı Atık Bertaraf Yöntemleri
Yakma: Bir reaktör hücresinde atıkların oksijen ilavesiyle kurutulması, gaz haline getirilmesi ve yüksek sıcaklıkta parçalanmanın sağlanması tekniğidir.
Düzenli Depolama: Katı atıkların zemini özel olarak hazırlanmış, drenajı sağlanmış ve oluşacak gazların toplanması için gaz toplama bacaları yerleştirilmiş alana depolanması ve üzerinin toprak örtü ile kapatılması. Bir düzenli depolama tesisinde; Tartı, Geçirimsiz Hücre, Drenaj Sistemi, Gaz Kontrol, Kompaktör ve Buldozer, Gaz Kontrol, Günlük Örtü tabakaları bulunur.
Geri Kazanım: İçerisinde geri kazanılarak tekrar ürün yapmaya uygun atıkların (kağıt-karton, plastik, cam v.b) ayrılarak tekrar geri kazanılması.
Kompost: Organik esaslı katı atıkların aerobik (oksijenli) veya anaerobik (oksijensiz) ortamda ayrıştırılması suretiyle üretilen toprak iyileştirici maddedir.
Hangi Atıklar Kompostlaştırılır:
•Kaynağında ayrılmış organik atıklar,
•Park ve Bahçe atıkları,
•Tarım ve Gıda sektörlerinden kaynaklanan atıklar,
•Hayvan dışkıları,
•Otel ve restoran mutfaklarından kaynaklanan atıklar,
•Pazarlardan gelen atıklar kompost işleminde kullanılmaktadır.
ULUSAL ATIK TAŞIMA FORMU (UATF)
TEHLİKELİ ATIKLAR
ATIK BEYAN SİSTEMİ KULLANIM KILAVUZU
ENDÜSTRİYEL ATIK YÖNETİM PLANI
GERİ DÖNÜŞÜM