12 Kasım 2010 tarih 27757 sayılı Resmi Gazete’de “Çevre Görevlisi ve Çevre Danışmanlık Firmaları Hakkında Yönetmelik ” yayımlanmıştır. Çevre Denetimi Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik ile yürürlükten kaldırılan maddeler yukarıdaki yönetmelik ile yeniden değerlendirilmiştir. Bu Yönetmeliğin amacı, Çevre Görevlilerinin Nitelikleri, sorumlulukları ve belgelendirilmeleri ile çevre danışmanlık firmalarına yeterlik belgesi verilmesine ilişkin usul ve esasları belirlemektir.
Çevre mevzuatı kapsamında denetime tabi kurum, kuruluş ve işletmeler, faaliyetlerinin mevzuata uygunluğunu, alınan tedbirlerin etkili olarak uygulanıp uygulanmadığını değerlendirmek, tesis içi yıllık iç tetkik programları düzenlemek üzere çevre görevlisi/görevlileri istihdam etmek veya çevre danışmanlık firmalarından çevre danışmanlık hizmeti almak zorundadırlar.
Çevre İzin ve Lisansları (e-Çevre İzinleri) işlemleri, ÇED raporu hazırlanması, atık yönetimi, emisyon ölçümleri, atıksu deşarjı ve arıtma tesisileri, gürültü ölçümleri ve akustik rapor hazırlanması çevre danışmanlık hizmetleri kapsamında yer almaktadır.
Çevre Görevlisinde Aranılacak Nitelikler:
Tesis veya faaliyet ile bunların çevre yönetim birimlerinde veya yetkilendirilmiş çevre danışmanlık firmalarında çalışacak çevre görevlilerinde aranılacak nitelikler şunlardır:
a) En az dört yıllık üniversitelerin çevre mühendisliği bölümünden mezun olmak.
b) En az dört yıllık üniversitelerin balıkçılık teknolojisi mühendisliği, endüstri mühendisliği, fizik mühendisliği, gıda mühendisliği, hidrojeoloji mühendisliği, inşaat mühendisliği, jeoloji mühendisliği, jeofizik mühendisliği, kimya mühendisliği, makine mühendisliği, metalurji ve malzeme mühendisliği, maden mühendisliği, orman mühendisliği, orman endüstri mühendisliği, su ürünleri mühendisliği, tekstil mühendisliği ve ziraat mühendisliği, fizik, kimya veya biyoloji bölümlerinden mezun olmak ve Bakanlıkça yapılacak veya yaptırılacak sınavda başarılı olmak.
c) Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmeliğin ekinde yer alan Ek-2 listesi 7 nci başlığı altında 7.2, 7.8, 7.9, 7.10, 7.11, 7.12, 7.13, 7.14, 7.15, 7.16, 7.17, 7.18, 7.23, 7.25, 7.26, 7.29, 7.30, 7.31, 7.32, 7.33 bentlerinde sayılan faaliyet veya tesisler için, (a) ve (b) bentlerinde sayılan bölümlere ek olarak veteriner fakültesinden mezun olmak, bu tesislerde sürekli istihdam ediliyor ve Bakanlıkça yapılacak veya yaptırılacak sınavda başarılı olmak.
ç) Bakanlık merkez ve taşra teşkilatının çevre yönetimi ve çevresel etki değerlendirmesi birimlerinde, 6 ncı maddede belirtilen görev ve sürelerde çalışmış olmak.
Çevre Yönetim Biriminin Nitelikleri:
1) Çevre yönetim birimlerinde en az bir tanesi çevre mühendisi veya çevre mühendisliği alanında yüksek lisans ve üzeri eğitim almış çevre görevlisi olmak üzere en az iki çevre görevlisinin sürekli olarak istihdam edilmesi zorunludur.
2) Aynı vergi numarasına sahip tesis veya faaliyetler, tek çevre yönetim birimi ile de çevre yönetim faaliyetlerini yürütebilir.
3) Çevre yönetim birimi kuran tesis veya faaliyetler Bakanlıktan onay alırlar.
4) Birden fazla tesis veya faaliyetten sorumlu olan çevre yönetim birimi sorumluluk alanlarını Bakanlığa bildirmek zorundadır.
5) 6 ncı maddenin üçüncü fıkrası gereğince çevre görevlisi belgesine sahip olan kişiler, çevre mühendisleri ile aynı hakka sahip olarak çevre yönetim birimlerinde çalışabilirler.
Çevre Danışmanlık Firmalarının Nitelikleri:
1) Çevre danışmanlık firmaları bünyelerinde en az üç çevre görevlisi çalıştırmak zorundadır. 2) Çevre danışmanlık firmaları bünyesinde çalışan çevre görevlilerinin en az 2/3’ünün çevre mühendisi veya çevre mühendisliği alanında yüksek lisans ve üzeri eğitim almış olmaları zorunludur.
3) Çevre danışmanlık firmaları bünyesinde çevre görevlisi olarak çalışacak çevre mühendisliği dışındaki diğer meslek gruplarının, kamu veya özel sektörde çevre alanında en az iki yıl çalışmış olması gereklidir.
4) 6 ncı maddenin üçüncü fıkrası gereğince çevre görevlisi belgesine sahip olan kişiler, çevre mühendisleri ile aynı hakka sahip olarak çevre danışmanlık firmalarında çalışabilirler.
Çevre Danışmanlık Firmalarının Yükümlülükleri:
Çevre danışmanlık firmaları; 10 uncu maddede belirtilen yükümlülüklere ek olarak;
1) İlgili çevre görevlisinin, hizmet verdiği tesis ve faaliyetlerden;
a) Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmeliğin Ek-1 listesinde yer alanlar için ayda en az iki,
b) Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmeliğin Ek-2 listesinde yer alanlar için ayda en az bir, tam gün çalışmasını sağlamakla,
2) Hizmet alımı sözleşmesi yapılması veya feshedilmesi durumunda, hizmet verdiği tesis veya faaliyeti en geç yirmi iş günü içerisinde yetkili makama bildirmekle, yükümlüdür.
Çevre danışmanlık firmaları:
a) İstihdam edilen personelin T.C. kimlik numaralarını ve sosyal güvenlik numaralarını on iş günü içerisinde Bakanlığa bildirmekle,
b) Çevre görevlisi belgesine sahip personelin firmadan ayrılması veya işe başlaması durumunda Bakanlığa on iş günü içerisinde haber vermekle,
c) 9 uncu maddedeki şartların sağlanamaması hâlinde on iş günü içerisinde Bakanlığa bildirmekle ve söz konusu hükümlere on iş günü içerisinde uymakla, ç) Firmanın unvanı, adresi ve sahibinin değişmesi hâlinde bu durumu on iş günü içerisinde Bakanlığa bildirmekle,
d) Kendilerine ait ticari sicil numaralarını Bakanlığa bildirmekle,
e) Yeterlik belgesi alma aşamasında sundukları belgelerde meydana gelecek değişiklikleri, değişiklik tarihinden itibaren on iş günü içinde Bakanlığa bildirmekle, yükümlüdür.
Bakanlıkça firmalara gönderilecek yazılarda, başvuruda beyan ettikleri adres dikkate alınır. Adres değişikliğini on iş günü içinde beyan etmeyen firmanın belge alırken beyan ettiği adresle yapılan yazışmalar firmaya tebliğ edilmiş sayılır.
Çevre Görevlisi ve Danışmanlık Firmalarının Kullanacağı Formatlar
Çevre Görevlilerinin Tesislerdeki Dosyalarda Bulundurması Gereken Belge ve Bilgiler
1. Tesise/faaliyete yönelik hazırlanan İç Tetkik Raporları,
2. Tesiste/faaliyette aylık olarak yapılan kontrollerde tutulan tutanaklar,
3. Tesis/faaliyet çalışanlarına ve yetkililerine yönelik verilen eğitimlere ait ders notları ve tutanakları,
4. Tesisle/faaliyetle yapılan hizmet alım sözleşmesi.
Çevre Danışmanlık Firmaları Yeterlik Müracaatında Gerekli Belgeler:
Yeterlik belgesi almak isteyen firmalar Bakanlığa başvururlar. Başvuruda aşağıdaki belgeler istenir:
a) Firmaların çevre ile ilgili; mühendislik, müşavirlik, araştırma-geliştirme, etüt, fizibilite, proje, rapor, eğitim ve benzeri konularda çalıştığını gösteren Türkiye Ticaret Sicili Gazetesinde yayımlanan şirket kuruluş senedi veya ana sözleşmesi veya tüzüğü,
b) Adres ve iletişim bilgileri,
c) Çevre görevlisi olarak istihdam edilen personelin sosyal güvenlik numarası ile Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası,
ç) Bakanlıkça belirlenen yeterlik belge ücretinin, Bakanlık Döner Sermaye İşletmesi Müdürlüğü hesabına yatırıldığına dair dekont ile Ek-1’de örneği verilen fatura bilgi formu,
d) Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliğine bağlı odalardan alınmış büro tescil belgesi.
Yeterlik belgesi almak isteyen firmalar yukarıda belirtilen bilgi ve belgelerle elektronik ortamda Bakanlığa müracaat eder.
Yeterlilik Belgesi Başvurularının Değerlendirilmesi:
1) Yeterlik belgesi başvurusunda eksiklik tespit edilmeyen çevre yönetim hizmeti, çevre izin ve lisans başvuru hizmeti verecek firmalara Ek-4’te yer alan çevre danışmanlık yeterlik belgesi verilir.
2) Yeterlik belgesi süresi beş yıldır. Firmalar, süre bitiminden en az otuz iş günü önce Yeterlik belgesini vize ettirmek için Bakanlığa başvurur. Vize başvuru dilekçesine vize başvuru ücreti ödeme dekontu eklenir.
3) Belge ve bilgilerde eksiklik olmadığı takdirde onbeş iş gününde başvuru sonuçlandırılır. Eksik belgeler on iş gününde tamamlanır. Eksik belgelerin on iş gününde tamamlanmaması hâlinde başvuru reddedilmiş sayılır. Belgenin Askıya Alınması ve İptali
Belgenin Askıya Alınması ve İptali:
Yapılacak denetimler veya 11 inci madde gereğince yapılması gereken bildirimler sonucunda, yeterlik koşullarını taşımadıkları veya verilen taahhütlere uyulmadığı ve yükümlülüklerinin yerine getirilmediğinin tespit edilmesi hâlinde üç ay süre ile, Yapılan denetim esnasında yetkili bulundurmayan, istenilen bilgi ve belgeleri vermekten kaçınan firmaların yeterlik belgesinin geçerliliği Bakanlık tarafından üç ay süre ile, askıya alınır.
Yeterlik belgeleri;
a) Yeterlik belgesi başvurusunda yanlış veya yanıltıcı bilgi verildiğinin veya belge düzenlediğinin tespit edilmesi hâlinde,
b) Danışmanlık hizmeti verdiği sürece yetkili makama yanlış ve yanıltıcı belge ve bilgi verdiği tespit edilmesi hâlinde,
c) Çevrenin kirlenmesine yol açacak, işletmenin çevre yatırımı yapmamasına veya eksik yapmasına neden olacak rapor düzenledikleri tespit edilmesi hâlinde,
ç) Denetim sonunda bir vize dönemi içinde iki defa 100 ceza puanına ulaşılması hâlinde, iptal edilir.
Yeterlik belgesi iptal edilen firmaların;
a) Bu durumları İl Çevre Orman ve Şehircilik Müdürlüklerine ve belgesi iptal edilen firmaya bildirilir ve Bakanlığın internet sitesinde yayımlanır.
b) Çevre danışmanlık hizmetleri kabul edilmez. Ancak, yeterlilik belgesi iptal edildiği tarihten önce başvuru dosyası hazırlayarak Bakanlığa veya İl Çevre Orman ve Şehircilik Müdürlüklerine sunulmuş tesislerin izin ve/veya lisans işlemlerinin tamamlanmasına izin verilir.
Yeterlik belgesi iptal edilen firmaların sahibine/sahiplerine altı ay süre ile aynı konuda yeterlik verilmez.
Çevre Görevlisi Belgelerinin İptali ve Askıya Alınması:
a) Çevre görevlisi belgesi başvurusunda yanlış veya yanıltıcı bilgi verildiğinin veya belge düzenlediğinin tespit edilmesi hâlinde,
b) Danışmanlık hizmeti verdiği sürece yetkili makama yanlış ve yanıltıcı belge ve bilgi verdiği tespit edilmesi hâlinde,
c) Çevrenin kirlenmesine yol açacak, işletmenin çevre yatırımı yapmamasına veya eksik yapmasına neden olacak rapor düzenledikleri tespit edilmesi hâlinde, iptal edilir.
Çevre görevlisinin hizmet verdiği faaliyet/işletmenin denetimi sonunda Ek-2’de yer alan Çevre Görevlisi ve Çevre Danışmanlık Firmaları Değerlendirme Formu Bakanlık veya İl Çevre Orman ve Şehircilik Müdürlüğü çevre denetim görevlileri tarafından doldurulur. Toplam ceza puanı 100 olan ilgili çevre görevlisinin çevre görevlisi belgesi Bakanlık tarafından üç ay süre ile askıya alınır.
Bir vize dönemi içinde iki defa 100 ceza puanı dolduran ilgili çevre görevlisinin belgesi, Bakanlık tarafından iptal edilir. Puanlamalar beş yıllık dönemlerde değerlendirilir. Yeni vize dönemine girildiğinde puan sıfırlanıp puanlama tekrar başlatılır.
Belgesi iptal edilen çevre görevlisine, altı ay süre ile yeni belge verilmez.
Çevre Görevlisi, Çevre Yönetim Birimi ve Çevre Danışmanlık Firmaları Hakkında Yönetmelik Değişikliği
Çevre Görevlisi, Çevre Yönetim Birimi ve Çevre Danışmanlık Firmaları Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik 06/05/2014 tarihli ve 28992 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.
ÇEVRE DANIŞMANLIK FİRMALARI
ÇEVRE DENETİMİ YÖNETMELİĞİ, ÇEVRE YÖNETİM BİRİMİ VE ÇEVRE GÖREVLİSİ
ÇEVRE DENETİMİ
ÇEVRE İZNİ (e-Çevre İzinleri)
ÇED (Çevresel Etki Değerlendirmesi)